Preventie van Zelfbeschadiging/Suïcide: Versterking van Eerstelijnszorgverleners
ACHTERGROND/RECHTVAARDIGING VAN HET TRAININGSCURRICULUM
Suïcide is een volksgezondheidsprioriteit. De economische en menselijke kosten van suïcidaal gedrag voor individuen, gezinnen, gemeenschappen en de samenleving maken suïcide tot een ernstig volksgezondheidsprobleem over de hele wereld. Elk jaar sterven er wereldwijd bijna 800.000 mensen door suïcide - dat is elke 40 seconden één persoon. In de regio sterven volgens het datarapport van 2016 ongeveer 100.000 personen door suïcide, en dit aantal omvat of weerspiegelt niet het aantal suïcidepogingen, die naar schatting 20 tot 25 keer vaker voorkomen dan daadwerkelijke suïcidegevallen. Elk suïcidegeval en elke suïcidepoging is een persoonlijke tragedie die het leven van een persoon voortijdig beëindigt en een blijvend domino-effect heeft, met dramatische gevolgen voor het leven van gezinnen, vrienden en gemeenschappen.
Geen enkele afzonderlijke factor volstaat om te verklaren waarom iemand door suïcide overlijdt; suïcidaal gedrag is een complex verschijnsel dat door verscheidene op elkaar inwerkende factoren wordt beïnvloed – persoonlijke, sociale, psychologische, culturele, biologische en milieu-aspecten. In de regio dragen de belemmeringen voor de toegang tot adequate zorg, het gebrek aan getraind personeel, het stigma dat aan suïcide kleeft en de problemen bij het melden van en omgaan met suïcidaal gedrag ertoe bij dat een persoon het risico loopt om suïcide te plegen.
In antwoord op dit volksgezondheidsprobleem is in het Actieplan Geestelijke Gezondheid 2015-2020 van de Pan American Health Organization (PAHO), een indicator opgenomen voor de ontwikkeling en implementatie van suïcidepreventie programma’s. Hiernaast heeft de geestelijke gezondheid unit van de PAHO het besluit genomen om de capaciteitsversterking van niet–specialist gezondheidswerkers te prioriteren in de mhGAP-IG Versie 2.0, om ervoor te zorgen dat eerstelijnszorgverleners beschikken over de juiste kennis, vaardigheden en zelfvertrouwen bij het verlenen van zorg aan personen die het risico lopen op suïcide.
LEERDOELEN
De leerdoelen van deze cursus zijn:
- De bekwaamheid vergroten in het vroegtijdig opsporen van en omgaan met zelfbeschadiging/suïcide
- Leren over de cijfers en ziektelast van suïcide in de regio
- De negatieve impact van de stigma op het zoeken naar hulp
- De waarschuwingstekens van personen die risico lopen op suïcide begrijpen
- De rol begrijpen die zorgverleners kunnen spelen in de preventie van zelfbeschadiging/suïcide
DOELGROEP VAN DE CURSUS
De cursus is bedoeld voor gezondheidswerkers, met name die in de eerstelijnszorg:
- Gezondheidsspecialisten, vooral zij die werken in de eerstelijnszorg
- Artsen
- Niet-arts werkers (o.a. verpleegkundigen, hulppersoneel)
- Medische, verpleegkundige studenten en studenten van gezondheids- en andere gerelateerde disciplines
- Gezondheidsprogramma managers
OPBOUW VAN HET PROGRAMMA
De “Preventie van Zelfbeschadiging/Suïcide: Versterking van Eerstelijnszorgverleners” training is ontwikkeld om gezondheidswerkers te trainen in de meest relevante elementen van de kennis, het omgaan met en de preventie van suïcide.
De cursus bestaat uit 7 modules die hieronder genoemd worden:
Module 1: Inleiding tot zelfbeschadiging/suïcide (kennisgebaseerde module)
Module 2: Vragen over zelfbeschadiging/suïcide en symptomen (kennis- en vaardighedenontwikkeling)
Module 3: Communicatievaardigheden (kennis- en vaardighedenontwikkeling)
Module 4: Beoordeling van zelfbeschadiging/suïcide (kennis- en vaardighedenontwikkeling)
Module 5: Omgaan met zelfbeschadiging/suïcide (kennis- en vaardighedenontwikkeling)
Module 6: Follow-up zorg (kennis- en vaardighedenontwikkeling)
Module 7: Suïcidepreventie Strategieën (kennis- en vaardighedenontwikkeling)
DUUR / WERKLAST
De cursus is open en beschikbaar in de PAHO/WHO Virtual Campus for Public Health (VCPH). Aangezien het een zelfstudiecursus is, bedoeld voor gezondheidswerkers, studenten en programmamanagers, kunnen de deelnemers hun tijden en momenten van toewijding zelf bepalen. Er wordt uitgegaan van een geschatte tijd van 60 tot 90 minuten per module, afhankelijk van het kennisniveau van de deelnemer inzake suïcidepreventie. Wanneer de geschatte tijd voor het rollenspel en de bijbehorende beoordelingen worden meegerekend, bedraagt de totale duur van de cursus dus 16 uur.
METHODOLOGIE
De cursus is ontwikkeld in de vorm van een zelfstudie, met gebruikmaking van virtuele leerplatforms van de VCPH, meerkeuzevragen en rollenspelen.
Rollenspelen
Vier van de modules maken gebruik van online rollenspelen op basis van klinische casestudies die de deelnemers in staat stellen te oefenen met het gebruik van de mhGAP-IG en hun vaardigheden in het omgaan met personen die risico lopen op suïcide, te versterken. De deelnemers zullen de rol spelen van de zorgverlener. Zij zullen een lijst ontvangen van drie mogelijke reacties op een bepaalde klinische casestudie. De deelnemers hebben de controle over het rollenspel; zij kunnen het opnieuw starten, alle mogelijke opties onderzoeken en elk traject volgen naar de afloop ervan. Hun antwoorden moeten niet opgeschreven worden om ervoor te zorgen dat ze zich niet veroordeeld of beschaamd voelen maar gestimuleerd worden om te leren door te onderzoeken.